طبیعت خارتوران در شاهرود

^{توریست پرشیا : روایت سفر به خارتوران روایت تماشای ابرهای سربه راهی است که در امتداد پیوند آسمان و زمین در پشت رمل های شنی بی نظیر، آنجا که هبوط مثل خطی زیبا انحنای چشم طبیعت را سرمه می کشد، رقص کنان پیش می روند.}

^{وعده دیدار اما روزی از روزهای اردیبهشت، آن روز که می رسد به مشام بوی خاک، بوی شن و بوی سکوت ساعتش اما زمانی است که هنوز مشتی ستاره بر آسمان قیر فام بامدادان بهاری باقی مانده است تا شفق طلوع خورشید را در پشت رمل های شنی به نظاره بنشینی ... بنفش، آبی، نیلی، ارغوانی، سرخ، طلایی و آفتابی ... این صحنه ای است که اگر آن را در کویر نبینی ... در هیچ کجا نخواهی دید آن هم به این سخاوت.}

^{صبحدم راهی شدن کمی سخت است اما می ارزد}

^{صبحدم راهی شدن کمی سخت است اما می ارزد به این ملغمه رنگ و طرح که بر پهنه آسمان می درخشد تا به آفتاب خوش آمد گوید. چشم نواز و دل فریب. مثل یک آغوش بی لبخند که یکسر به قاه قاهی دل نشین ختم می شود بدون امتداد. بدون هیاهو.}

^{در دل کویر آنجا که برای رسیدنش باید 250 کیلومتر رنج سفر را از شاهرود به جان خرید اما اگر صحنه رنگ فام طلوع را می خواهی باید از شامگاه آنجا بمانی. در دل کویر سخاوتمند. این مام طبیعت.}

^{آفتاب که در می آید کم کم کویر جان دوباره ای می گیرد اینجا صبحانه ای دل نشین و گرم، در کنار آغوش آفتاب می ارزد به هرچه زندگی شهری ... اینجا رضاآباد است. با برآمدن آفتاب یاد شعر قیصر امین پور می افتم؛ دست خسته مرا، مثل کودکی بگیر، با خودت مرا ببر، خسته ام از این کویر. اما با این تفاوت که من تازه رسیده ام به این کویر ...}

^{گام نهادن بدون کفش در ریگ زارها چه مزه ای دارد؟ مدام به آن فکر می کنم شاید مزه توت های باغ پشت خانه مان در کودکی نقره فام تکرار نشدنی یا شاید شبیه بوی نخستین نان سنگک در اولین افطار زندگی، کنار قل قل سماور و صدای ربنا ... به همان شیرینی و به همان لذیذی. ای کاش مردم بدانند که وقتی نبض پاهایت با نبض طبیعت و رمل های شنی یکی می شود همه این مزه ها یک باره به دهانت هجوم می آورند و لختی می خندی. دوست داری لحظه ای کودک شوی و بر روی رمل ها غلط بزنی شاید آمده ای اینجا در دامان مادر طبیعت که بچگی کنی؟ از کجا می دانی؟ من که ندانستم از جنس آن ندانستن های خوب و شیرین.}

^{کویر مثل شعر ناگهان بر دهانت مزه می کند}

^{کویر مثل شعر ناگهان بر دهانت مزه می کند چقدر دنبال این جمله می گشتم در هجوم بی امان طبیعت، اما باید کمی هم از این نازنین مردم کویرنشین گفت آن ها که آغوششان به فراخی دریایی از شن و ماسه است. وقت رسیدن هر یک به سویی دعوتت می کنند اینجا جشنواره کویرگردی رضاآباد در دل کویر خارتوران است. همه آمده اند از همه جا با کوله باری از زندگی روزمره تا جای بگذارندش و بازگردند به شهرها البته پس ازآنکه نوازششان کرد مام طبیعت...دل نواز و سخاوتمند.}

^{هم کلامی با ایشان چه مزه ای دارد با بانویی که در سیاه چادر عشایری نان می پزد وقتی از او می پرسم اینجا چه می کنی می گوید: دانه ای 250 تومان ... فکر می کند قیمت نان هایش را می خواهم بدانم شاید از بس تمام روز آن را تکرار کرده بر دهانش ماسیده است؟ دوباره تکرار می کنم این بار متوجه سؤالم می شود و می گوید: بی بی زهرا را به هرکس بگویی می شناسد سال هاست نان می پزم با هیزم... از آن نان هایی که تهرانی ها حسرت بو کردنش را می کشند اما امروز میزبان مهمانانی از همه جا هستیم.}

^{پنج سالی می شود که این جشنواره راه اندازی شده در دل کویر آنجا که شاید سالی به ماهی عبور مسافری را نمی دید اما همت مسئولان و این نازنین مردم، امروز از کشورهای خارجی نیز گردشگر به اینجا سرازیر می کند آن طور که حمیدرضا حسنی رئیس میراث فرهنگی شاهرود می گوید: این پنجمین سالی است که جشنواره کویرگردی رضاآباد برگزار می شود در سال های قبل با حمایت میراث فرهنگی این جشنواره راه اندازی شد اما سال هاست که ما تنها نظاره گریم و کارها توسط مردم پیگیری می شود.}

^{وی می افزاید: مدت ها بود روستای هدف گردشگری رضاآباد به دلیل جاذبه های گردشگری فراوان در کانون توجهات قرار داشت اما بوم گردی به معنای واقعی در آن رخ نداده بود تا اینکه در سال های اخیر خوشبختانه به همت همین مردم دو مرکز بوم گردی حتی مراکز اسکان مسافران و غذاخوری نیز به این روستای 100 خانواری افزوده شده است که خوشبختانه نمونه این موضوع را می توان در دشت شقایق های کالپوش نیز مشاهده کرد.}

^{ردپاهایی که در کویر جا می ماند}

^{اینجا همه چیز از شن پوشیده است تا چشم کار می کند می گویند دریای طوفان دیده را پایانی جز کویر نیست اینجا اما برعکس کویر را جز کویر پایانی نیست... پر از رد پا در بستر مهربان طبیعت، سخاوتمند و زیبا ... هدف از جمع شدن مردم اما اینجا، ترویج فرهنگ برمگردی است مقوله ای که از سوی شریعتی، فعال گردشگری این گونه معنی می شود «بوم گردی نام دیگر اکو توریسم است، به معنای ساده گسیل ساختن مسافران و گردشگران در بستر طبیعتی زیبا اما این مقوله یک پدیده فرهنگی است».}

^{وی می افزاید: بوم گردی به معنای ترویج فرهنگ احترام به طبیعت است و شعارش همیشه این بوده که نباید چیزی در طبیعت جا گذاشت جز رد پا. همه سفر کردن را دوست دارند هیچ کس هم از طبیعت بدش نمی آید اما طبیعت گردی آداب و رسوم خود را دارد و به هر تفرجی در دل طبیعت بوم گردی نمی گویند.}

^{این فعال گردشگری می افزاید: سال ها است برای برمگردی تعاریف ویژه ای مطرح می شود و سال هاست که فعالان این حوزه برای نهادینه کردنش اقداماتی صورت داده اند اما باید گفت سفر به این است که جز خاطره ای از آن در دل طبیعت، چیزی به یادگار نماند یعنی نه چیزی از طبیعت کسر شود و نه چیزی به آن اضافه و این هدف غایی بوم گردی یا اکو توریسم محسوب می شود.}

^{کویر سخاوتمندانه پذیرای مهمانان است}

^{کویر سخاوتمندانه پذیرای مهمانان است این را لابه لای هوو هووی باد که در تاغ زارهای لابه لای رمل های شنی می پیچد می توان دریافت فقط کمی گوش شنوا می خواهد روستای رضاآباد شکلی مربعی دارد خانه ها در یک راستا هستند و در جوار رمل های شنی قرار دارند این روستای کوچک اما زیبا اما در سال های اخیر تغییرات فراوانی نیز کرده است.}

^{یکی از این تغییرات بسترسازی برای جذب گردشگران و اشتغال زایی است اینجا دو اقامتگاه را می توان به صورت فعال یافت صاحب یکی از این اقامتگاه ها که دهیار اینجا نیست هست می گوید: با حمایت و اعطای مجوز از سوی میراث فرهنگی و ساخت بنایی برای گردشگران، ورود ما به مقوله برمگردی آغاز شد و امروز خوشبختانه شاهد فعالیت خیل مردم رضاآباد در جذب گردشگران هستیم.}

^{یکی از این اقامتگاه ها که به نظر چراغی پرنور دارد نمونه بارزی از تحقق اشتغال زایی در روستایی دورافتاده است که حتی در 10 سال پیش، یک مغازه نیز در آن نبود و مردم به صورت هفتگی مایحتاج خود را از وانتی دست فروش تهیه می کردند اما امروز درآمد یک روز یک اقامتگاه در روزها پایانی هفته بعضا به 600 هزار تومان نیز می رسد پدیده ای که اگر یک دهه پیش در بین مردم رضاآباد مطرح می شد به دیوانه ای خیال باف معروف می شدی این سخاوتمندی طبیعت است که از محبتش چیزی دریغ نمی ورزد.}

^{دیگر جلوه اشتغال زایی در این حوزه، ایجاد تورهای گردشگری و اصطلاحا لیدری تورها است که از سراسر ایران زمین مسافران را به رضاآباد گسیل می دارد حتی می توان گردشگرانی از آلمان و لهستان را نیز اینجا دید با یکی از این تور لیدرها نیز به گفتگو می نشینیم و می گوید: رضاآباد شش سالی است که شناخته شده و هرسال تعداد متقاضیانش دو برابر می شود تا جایی که یک تور نیازی به اخذ پذیرش از خارج استان ندارد و تعداد افراد موردنظر در همین استان سمنان به حدنصاب می رسند.}

^{آش محلی بوی نان عطر کویر}

^{جشنواره بوم گردی رضاآباد اما بخش های مختلفی هم دارد، سیاه چادرهایی بافته از موی بز و شتر اینجا برپا هستند که هرکدام به بهانه ای سرپا ایستاده اند یکی صنایع دستی این منطقه مانند گلیم و جاجیم و نمد و پشم شتر را می فروشد و دیگری لبنیات محلی که هرکدامش بوی سرمست کننده ای دارد، دیگری به فروش لباس محلی مشغول است و آن یکی با بوی آش محلی اش جادوگری می کند.}

^{یکی از این آش ها، کُما نام دارد گیاهی ظاهرا بد بو که به دست توانمند زنان رضاآبادی به آشی بدل می شود که هر کاسه اش روحی در دل و تن خسته انسان می دمد از آن آش ها که انعکاس ماه بر روی روغن تزئیناتش هیچ چیز را از زیبایی کم نمی آورد بانوی رضاآبادی که این آش را می پزد می گوید: داروی معده است این گیاه کما، آن قدر خاصیت دارد که ما پودر آن را برای هضم غذا به صورت دارویی مصرف می کنیم.}

^{یکی دیگر از غذاهای محلی این روستا کشک محسوب می شود که به ثروتی نیز معروف است با یک قاشق آن می توان دید که چه خوش نشسته اند سیر، پیازداغ، نعناع، روغن حیوانی و کشک گوسفندی در کنار هم تا انسان را به رؤیایی زیبا ببرند وقتی با نان محلی دردهان می رقصد و دل بری می کند.}

^{لباس هایشان نیز زیبا است پوشش زنان این روستا بسیار شبیه به روستاهای خراسان شمالی سراسر قرمزرنگ است، معمولا دامنی به پادارند و شلواری نخی همراه با شالی گلدوزی شده که از سر تا روی پاها امتداد دارد با کفش هایی که به چارق معرفی می شوند و در رنگ های زرشکی و قهوه ای یافت می شوند این لباس ها اما در مردان به شلوار، شال و پیراهنی یقه دار و گیوه خلاصه می شود اما این مردان وقتی به دل کویر می زنند کفشی به پا ندارند.}

^{غروب یعنی زیبایی}

^{تا به خود می آیی غروب فرامی رسد یک روز در دل کویر به همین راحتی به خط پایان خود نزدیک می شود اما مگر دل کندن از اینجا راحت است؟ دوباره خدای متعال انسان را تماشای نمایشی از رنگ و نور دعوت می کند این بار نه در طلوع، بلکه در غروب و تمام رنگ های طلایی، نارنجی، ارغوانی، سرخ، بنفش و نیلی برعکس صبح رخ نمایی می کنند.}

^{پس از دل نشینی کویر این بار نوبت قیر پاشیدن به آسمان بی انتهای کویر است که ستاره هایش نقره فام و دل ربا چشمک می زنند اینجا همه صور فلکی به یک چشم دیده می شوند نه خبری از کاشانه های بلند است و نه خبری از آلودگی هوا ... اینجا آسمان به زمین دوخته شده است گویا دست بلند کنی چندتایی شان را لمس می کنی.}

^{نهیب آتش شب را روشن کرده اما خوابیدن روی ماسه ها و نگاه کردن به طبیعت گمشده ای به نام آسمان از دیگر لذت هایی است که در این سفر وجود دارد. همه چیز نزدیک می شوند آن قدر که می توانی دست دراز کنی و ستاره ای بگیری آن را ببوسی و در گوشش نامت را صدا کنی آن وقت دوباره آن را به سمت آسمان رها کنی تا برای همیشه نامت را بداند ... کیست که دل چنین چیزی را نخواهد؟ اینجا کویر است جایی که شب ها حتی مردمش هم ستاره می شوند. باید آن ها را چید نباید آن ها را دید.}

^{باید بازگشت و این ستاره ها را تنها گذاشت شاید تا سال دیگر و جشنواره بوم گردی دیگر ... ستاره ای دیگر، غروب و طلوعی دیگر، نوازش کف پاهای خسته و دوخته شدن آسمان به زمین با ریسمانی که نامش طبیعت خدای متعال است.}